وردپرس سالهاست که به عنوان محبوبترین سیستم مدیریت محتوا (CMS) در جهان شناخته میشود و بیش از ۴۰ درصد از کل وبسایتهای دنیا را پشتیبانی میکند. یکی از دلایل اصلی محبوبیت وردپرس، سادگی و انعطافپذیری آن در زمینه ویرایش محتواست. تا مدتها، ویرایشگر کلاسیک وردپرس (Classic Editor) ابزار اصلی کاربران برای نوشتن پستها و صفحات بود. اما در سال ۲۰۱۸، تیم توسعه وردپرس با معرفی ویرایشگر گوتنبرگ (Gutenberg) تحولی بزرگ در دنیای ساخت محتوا ایجاد کرد.
اما سؤال مهم این است: تفاوت گوتنبرگ با ویرایشگر کلاسیک چیست؟ و آیا واقعاً گوتنبرگ گزینه بهتری است یا خیر؟ در این مقاله، بهصورت کامل به بررسی این دو ویرایشگر میپردازیم تا بتوانید بهترین انتخاب را برای سایت خود داشته باشید.
???? گوتنبرگ چیست و چرا ایجاد شد؟
ویرایشگر گوتنبرگ، یک ویرایشگر بلوکی (Block Editor) است که از نسخهی ۵ وردپرس به بعد، بهصورت پیشفرض جایگزین ویرایشگر کلاسیک شد. هدف اصلی گوتنبرگ این بود که تجربهی ساخت محتوا را برای کاربران سادهتر و مدرنتر کند.
در گوتنبرگ، هر بخش از محتوا — مثل تیتر، متن، تصویر، ویدیو، گالری یا حتی کد HTML — بهصورت یک «بلوک» مجزا در صفحه قرار میگیرد. این بلوکها را میتوان بهآسانی اضافه، حذف، جابجا یا شخصیسازی کرد. در واقع، گوتنبرگ به شما اجازه میدهد صفحات و پستهایی مدرن و حرفهای را بدون نیاز به دانش کدنویسی یا افزونههای سنگین مثل المنتور طراحی کنید.
از ویژگیهای مهم گوتنبرگ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
رابط کاربری مدرن و بصری
-
قابلیت کشیدن و رها کردن (Drag & Drop)
-
پیشنمایش زنده از ساختار صفحه
-
ادغام کامل با وردپرس و قالبها
-
سرعت بالا در ویرایش و انتشار محتوا
بهعبارتی، گوتنبرگ آمده تا کاربران وردپرس را به دنیای طراحی ماژولار وارد کند، جایی که هر المان از محتوا یک جزء قابل تنظیم و مستقل است.
✏️ ویرایشگر کلاسیک وردپرس چیست؟
قبل از گوتنبرگ، ویرایشگر پیشفرض وردپرس همان ویرایشگر کلاسیک (Classic Editor) بود؛ محیطی ساده و شبیه به نرمافزار Word مایکروسافت که با ابزارهای آشنا برای فرمتدهی متن، افزودن تصویر، لینک و سایر عناصر کار میکرد.
ویرایشگر کلاسیک درواقع مبتنی بر TinyMCE است، که به کاربر اجازه میدهد با ابزارهای بالا، متنی ساده و تمیز بنویسد. بسیاری از کاربران قدیمی وردپرس هنوز این ویرایشگر را ترجیح میدهند چون با آن راحت هستند و نیازی به یادگیری ساختار جدید ندارند.
در ویرایشگر کلاسیک، شما فقط یک پنجره متنی واحد دارید و همه چیز — از متن گرفته تا تصویر و جدول — در همان محیط درج میشود. برای طراحی ظاهری یا افزودن چیدمان خاص باید از Shortcodeها یا Page Builderها استفاده کنید.
اگرچه این روش ساده است، اما در پروژههای حرفهایتر، محدودیتهای زیادی ایجاد میکند. برای همین بود که وردپرس تصمیم گرفت گوتنبرگ را معرفی کند تا امکانات بیشتری به کاربران بدهد.
⚖️ تفاوتهای اصلی گوتنبرگ و ویرایشگر کلاسیک
در نگاه اول، تفاوت این دو ویرایشگر ممکن است فقط در ظاهرشان باشد، اما در واقع تفاوتهای بنیادیتری بین آنها وجود دارد که تجربهی کاربر را کاملاً تغییر میدهد. در ادامه، مهمترین تفاوتها را بررسی میکنیم:
1. ساختار محتوا
این ویژگی در گوتنبرگ باعث میشود بتوانید بهصورت بصری ساختار صفحه را مدیریت کنید، درحالیکه در ویرایشگر کلاسیک، محتوا کاملاً خطی است.
2. امکانات طراحی و چیدمان
در گوتنبرگ، بدون نصب هیچ افزونهای میتوانید چیدمانهای چند ستونی، گالری تصاویر، بلوک نقلقول، دکمه، ویدیو و حتی HTML سفارشی اضافه کنید. در ویرایشگر کلاسیک، برای چنین امکاناتی نیاز به کدنویسی یا نصب افزونههای جداگانه دارید.
3. تجربه کاربری (UX)
گوتنبرگ با رابط کاربری مدرن و امکانات کشیدن و رها کردن، حس طراحی صفحات مدرن را به کاربر میدهد. در مقابل، ویرایشگر کلاسیک ساده و سبک است اما از لحاظ بصری محدودتر عمل میکند.
4. سازگاری با قالبها و افزونهها
امروزه اکثر قالبهای حرفهای وردپرس با گوتنبرگ سازگار هستند و حتی برخی قالبها بهطور اختصاصی برای گوتنبرگ طراحی شدهاند. با این حال، ویرایشگر کلاسیک هنوز توسط افزونهی رسمی Classic Editor Plugin پشتیبانی میشود تا کاربران سنتی بتوانند از آن استفاده کنند.
5. سرعت و عملکرد
گوتنبرگ با وجود امکانات بیشتر، بهینهتر از Page Builderهای سنگین مثل المنتور است. البته در مقایسه با ویرایشگر کلاسیک ممکن است کمی سنگینتر به نظر برسد، اما امکاناتش این تفاوت را جبران میکند.
???? مزایا و معایب گوتنبرگ نسبت به ویرایشگر کلاسیک
هرچند گوتنبرگ تجربهای مدرن ارائه میدهد، اما مانند هر ابزار دیگری مزایا و معایب خودش را دارد. بیایید هر دو طرف ماجرا را بررسی کنیم.
✅ مزایای گوتنبرگ
-
امکان طراحی صفحات بدون نیاز به کدنویسی
-
چیدمان بصری و پشتیبانی از بلوکهای متنوع
-
قابلیت پیشنمایش زنده و ویرایش سریع
-
بهبود سئو از طریق ساختاردهی بهتر محتوا
-
سازگاری با ابزارهای جدید وردپرس
⚠️ معایب گوتنبرگ
-
یادگیری اولیه کمی زمانبر است، مخصوصاً برای کاربران قدیمی
-
گاهی تداخل با افزونههای قدیمی دارد
-
نیازمند قالبهای سازگار برای نمایش دقیق طراحیهاست
✅ مزایای ویرایشگر کلاسیک
⚠️ معایب ویرایشگر کلاسیک
در نتیجه، انتخاب میان این دو ویرایشگر بستگی دارد به هدف شما از تولید محتوا. اگر بیشتر تمرکزتان بر نوشتن مقالات متنی است، ویرایشگر کلاسیک گزینهی خوبی است. اما اگر میخواهید صفحات بصری و تعاملی طراحی کنید، گوتنبرگ انتخاب بهتری خواهد بود.
???? گوتنبرگ و آیندهی طراحی محتوا در وردپرس
وردپرس بهوضوح مسیر آیندهی خود را با گوتنبرگ مشخص کرده است. در واقع، گوتنبرگ دیگر فقط یک ویرایشگر نیست؛ بلکه در حال تبدیل شدن به پایهی اصلی طراحی سایت در وردپرس است.
نسخههای جدید گوتنبرگ امکاناتی مانند ویرایش قالبها (Full Site Editing)، تنظیمات استایل سراسری و بلوکهای داینامیک را ارائه دادهاند. به این ترتیب، شما میتوانید حتی بدون استفاده از قالبهای پیچیده، بخشهای مختلف سایت — از هدر گرفته تا فوتر — را طراحی کنید.
این یعنی گوتنبرگ در حال نزدیک شدن به ابزارهایی مانند المنتور یا Divi Builder است، اما با یک تفاوت مهم: گوتنبرگ مستقیماً توسط تیم رسمی وردپرس توسعه مییابد و سبکتر و پایدارتر از افزونههای جانبی است.
با این روند، بهاحتمال زیاد گوتنبرگ در آینده به ابزار اصلی برای طراحی سایتهای وردپرسی تبدیل میشود، و ویرایشگر کلاسیک به مرور زمان کنار گذاشته خواهد شد.
???? جمعبندی: کدامیک بهتر است، گوتنبرگ یا ویرایشگر کلاسیک؟
در نهایت، نمیتوان گفت یکی از این دو بهصورت مطلق بهتر از دیگری است. هرکدام برای گروه خاصی از کاربران مناسباند. اگر شما یک وبلاگنویس سنتی هستید و فقط میخواهید متن بنویسید، ویرایشگر کلاسیک بهترین گزینه است. اما اگر به دنبال طراحی صفحات مدرن و انعطافپذیر هستید، قطعاً گوتنبرگ انتخاب هوشمندانهتری است.
گوتنبرگ آیندهی وردپرس است و یادگیری آن میتواند در مدیریت و طراحی بهتر وبسایتتان نقش مهمی داشته باشد. در نهایت، شما میتوانید با نصب افزونهی Classic Editor همچنان از ویرایشگر قدیمی استفاده کنید، اما دیر یا زود، گوتنبرگ به ابزار اصلی همهی کاربران وردپرس تبدیل خواهد شد.